Serafin: Geeny Davis pomysł na wyleczenie Hollywood z seksizmu
Wydawałoby się, że o seksizmie w kulturze powiedziano już wszystko. Czy to w przemyśle reklamowym, modelingowym, muzycznym, filmowym czy książkowym seksizm niczym hydra lernejska ma wiele głów, a obok starych do których społeczeństwo zdążyło się już przyzwyczaić ciągle wyrastają nowe do tej pory magicznie dla niego niewidzialne.
Rolę współczesnego Herkulesa, leku na całe „zło” pełnią oczywiście liczne publikacje szeroko dyskutowane przez opinię publiczną społeczne uświadamiacze, a przy tym klasyki literatury feministycznej jak „Żywe lalki. Powrót seksizmu” Natashy Walter, ”Mit urody” Naomi Woolf, „Paradoks macho” Jacksona Katza czy „Zabić twardziela” Hanny Samson. Innym antidotum na codzienną dawkę seksizmu często są międzynarodowe programy i projekty m.in. słynny i wielokrotnie wyświetlany „Miss Representation”. Wszystkie one prezentują skutki kultury macho – barbie uderzając wielopłaszczyznowo. Tymczasem to zwykle najbardziej precyzyjne ciosy pozwalają ostatecznie pokonać najtwardszego/ą przeciwnika/czkę. Podobny tok myślenia przyjęła amerykańska aktorka Geena Davis stawiając sobie za cel walkę z seksizmem, a raczej jedną z jego odnóg, w znanej sobie od podszewki branży filmowo-medialnej.
Jak Geena Davis stworzyła Instytut o Gender w Mediach i program SeeJane (ZauważJane)?
Zaczęło się od wspólnego oglądania z córką kreskówek dla dzieci- Geena Davis była zaskoczona tak małą liczbą żeńskich bohaterek. Gotowa do podjęcia działań, stworzyła największy projekt badań nad gender w mediach zlecając go do prowadzenia dr Stacy Smith z Wydziału Komunikacji i Dziennikarstwa Uniwersytetu Południowej Kalifornii.
Badania potwierdziły dysproporcje, które zauważyła Davis: w filmach familijnych przypada tylko 1 postać kobieca na 3 męskie. W scenach grupowych tylko 17% postaci to kobiety. Powtarzające się wzory przedstawiania bohaterów/ek dziecięcych zapewniają, że te negatywne stereotypy wciąż są podtrzymywane, a co więcej wdrukowywane w umysły małych odbiorców/czyń.
„Nigdy nie sądziłam, że stanę na czele podobnych badań i odegrają one tak poważną rolę w moim życiu. Miałam duże szczęście mogąc grac w takich produkcjach jak „Thelma &Louise” czy „Ich własna liga”, które zwiększyły moją świadomość, jak kobiety są a jak mogą by przedstawiane przez media” wspomina aktorka, która jest znana również z tego, że wspiera istniejącą od 1974 Women Sport Foundation (WSF) zajmującą się problematyką i wzrostem świadomości kobiet w sporcie i przyznającej coroczne nominacje i nagrody dla najlepszych amerykańskich sportswomen.
Badania podjęte przez Davis odsłoniły fakt, że dziewczęta i kobiety nie tylko są niedostatecznie reprezentowane na ekranie, ale większość z tych pojawiających się przedstawiana jest w stereotypowym i zseksualizowanym świetle. Zaledwie garstka z nich była w posiadaniu władzy. Tylko 3,4 % postaci związanych z biznesem i władzą i 4,5% wysoko postawionych polityków/czek było płci żeńskiej.
„Z racji braku kobiecych bohaterek w tej sferze w mediach, dzieciaki widzą, a my jako społeczeństwo w efekcie uczymy je, że kobiety i dziewczęta nie zajmują połowy miejsca na świecie.Przyzwyczajamy je, że to chłopcy i faceci mogą zajmować się ciekawymi i ważnymi dla społeczeństwa sprawami. Medialny przekaz ma ogromny wpływ na poczucie własnej wartości i aspiracje dzieci. Dlatego też postanowiłyśmy rozpocząć światowe badania nad gender w mediach” – mówi nagrodzona Oscarem Geena Davis. Badania zostały otwarte pod hasłem” If girls see it, they can be it”, które przypomina nieco sparafrazowane hasło Miss Representation „You cant’ be what you can’t see” a w projekcie SeeJane (ZauważJane) zawiera ukrytą wiadomość, że młode kobiety potrzebują pozytywnych autorytetów i przykładów, a media, póki co zaniedbujące tę możliwość, mogą się stać ich źródłem.
Od 1 lipca 2013 Instytut Davis podjął współpracę z Kobietami ONZ w celu zbadania na skalę światową sposobu przedstawiania i reprezentacji żeńskich bohaterek w filmach. Instytut, dzięki wsparciu Fundacji Rockefellera ma zbadać najbardziej popularne i dochodowe filmy międzynarodowe w Australii, Chinach, Francji, Niemczech, Indiach, Włoszech, Japonii, Rosji, Hiszpanii i Zjednoczonym Królestwie. Jest to pierwsze takie przedsięwzięcie kiedykolwiek podejmowane na tak wielką skalę.
„Jako sekcja Kobiet ONZ nie mamy wątpliwości że stereotypy płciowe w mediach są istotnymi socjopsychologicznymi czynnikami wpływającymi na to jak dziewczęta i kobiety są postrzegane. Wpływają one również na pewność siebie i relacje w związkach”, mówi Lakshmi Puri, przewodnicząca UN WOMEN. „Nie możemy dopuścić, aby negatywny obraz kobiet płynący z środków masowego przekazu zaprzepaścił tak trudno osiągnięty postęp w dziedzinie równości płci i uniezależniania kobiet. Mamy nadzieję, że te badania wskażą czynniki jakie pozytywnie wpływają na percepcję kobiety w społeczeństwie, pozytywne autorytety dla dziewcząt i kobiet oraz chłopców i mężczyzn, a także podkreślą wagę szacunku w relacjach międzyludzkich, który sprzyja i płynie z wzmocnienia pozycji kobiet”.
Podczas gdy poszukiwania odpowiedzi nad konsekwencjami rozwoju mediów są skomplikowane, co do jednego istnieje porozumienie pośród ekspertek zdrowia, badaczy i edukatorek, a mianowicie, że wysoki poziom medialnego wpływu na negatywny obraz siebie wpływa na złe wyniki dzieci i dorosłych. Skutkiem medialnego strumienia są późniejsze niesatysfakcjonujące rezultaty, jakie odnoszą ludzie na polu naukowym, wyobrażenia o własnym ciele, wczesne zaburzenia seksualne, a także społeczne i kulturowe zachowania i wierzenia. Te efekty mogą także rozciągać się na przyszłe życie i wybory zawodowe kobiet.
Geena Davis jak prezydentka USA w serialu „Commander in Chief”
The Geena Davis Institute on Gender in Media zaprezentuje wyniki badań podczas drugiego Światowego Sympozjum o Gender w Mediach jesienią 2014 roku.
„If she can see it,she can be it” czyli wskazówki Geeny dla reżyserów i twórców w dwóch krokach
Davis w filmie o drużynie baseballowej kobiet „Ich własna liga”; w obsadzie pojawiła się również Madonna i Tom Hanks
„Krok pierwszy: Przejrzyj projekty, nad którymi aktualnie pracujesz i zmień imiona kilku postaciom na żeńskie. W oka mgnieniu stworzyłeś/aś barwne, niestereotypowe postaci kobiece, które mogą się okazać nawet bardziej interesujące niż przed tą zamianą płci.
Krok drugi: Tworząc scenę grupową, zapisz w scenariuszu, że w tłumie powinna się znaleźć przynajmniej połowa kobiet. Może to zabrzmieć dziwnie, lecz tak czy inaczej, bez uwzględnienia tego warunku scena podświadomie będzie zawierała mniej kobiet. Jakim cudem? Nie mam pojęcia. Może pierwsi reżyserowie tkwili w przekonaniu, że kobiety nie tworzą tłumu w naturalnym środowisku?
I gotowe. Szybko i łatwo uchwyciłaś/uchwyciłeś obecność kobiet w twoim projekcie bez zmieniania dialogów czy scenariusza.”
Opinia publiczna o działalności Instytutu i Davis:
„Jako aktorka, Geena Davis zagrała pierwszą prezydentkę w serialu telewizyjnym i baseballistkę w filmie, ale jako zwykła konsumentka medialnego przekazu już dawno alarmowała, że jest coś niewłaściwego w przedstawianym przez telewizję wizerunku kobiet.” —CNN
„Na oficjalnej inauguracji Kobiet ONZ (UN Women), znana aktorka Geena Davis powiedziała, „If the girls can see it, they can be it”. Naszym zadaniem jako organizacji jest dać dziewczętom i młodym kobietom inspirację i narzędzia do stania się tymi osobami,którymi wiemy, że mogą się stać w przyszłości.” – Sekretarz Generalny ONZ Ban Kimoon
„Co wspólnego mają ze sobą aktorka Geena Davis, brytyjska księżna Yorku, Sekretarz Generalny ONZ Ban Kimoon i przewodniczący Światowego Kongresu Filantropów Muzułmańskich? Wszyscy/tkie są oddani/e sprawie wzmocnienia pozycji kobiet na świecie”—The Huffington Post
„Dziękujemy Geenie Davis za rozpoznanie uprzedzeń genderowych w filmach dla dzieci i podjęcie wysiłku zmiany”—San Francisco Chronicle
„Davis zabiera swoje dane na spotkania przemysłu filmowego mając nadzieję, że producenci/tki i reżyserzy/rki usłyszą jej głos”—The New York Times
„Jestem przekonana, że treści jakie tworzymy w przemyśle rozrywkowym mają swoje reperkusje i wpływ poza czymkolwiek o czym mielibyśmy/miałybyśmy świadomość, myślę również, że SeeJane i Geena Davis Institute to potęże narzędzia na przekazanie odpowiedniego komunikatu do twórców i twórczyń” —Jessica Julius, dyrektorka kreatywna działu Rozwoju, Animacje Walta Disney’a
Alicja Serafin
Źródła:
