Cross-dressing w imię równości
W Islamskiej Republice Iranu Kurdowie od dawna doświadczali łamania praw człowieka i przyspieszonych egzekucji więźniów politycznych bez sprawiedliwego procesu. Tak więc, gdy w kwietniu sąd w Marivan w prowincji Kurdystan postanowił „ukarać” skazanego nakazując mu paradowanie ulicami w tradycyjnym kurdyjskim stroju kobiecym, kobiety zaprotestowały przeciw domniemanej obrazie zarówno kurdyjskiej kultury jak i ich samych. Solidaryzując się z nimi, Masoud Fathi i Sasan Amjadi założyli Kurd Men for Equality (KME), facebookowy fan page, na którym umieścili zdjęcia samych siebie ubranych w podobne stroje. Wywołało to reakcję łańcuchową: setki mężczyzn – Kurdowie i podobnie nie-Kurdowie – wrzucają własne cross-dressingowe zdjęcia w akcie odważnych transgresji, prowokacji i politycznego protestu, wspierając przekaz strony głoszący, że „bycia kobietą nie należy się wstydzić”.
Groźby śmierci
Ahmad Rafat, czołowy irański dziennikarz, był jednym z pierwszych, którzy odpowiedzieli: „Po przeprowadzeniu wywiadu z Masoudem Fathi w moim programie, The Letter of the Night, zadzwoniłem do kilku kurdyjskich znajomych i poprosiłem o przyniesienie mi tradycyjnego hidżabu, ale ciężko było znaleźć pasujący, bo jestem za gruby. Moje zdjęcie (poniżej) miało na Facebooku ponad 700 udostępnień. Radykalna pro-irańska rządowa strona także je opublikowała, piętnując mnie jako „homoseksualistę”. Otrzymałem też wiele gróźb śmierci od irańskich tajnych agentów – to znaczy, że Facebook działa.”
Obywatele drugiej kategorii
Amjadi uparcie twierdzi, że facebookowy ruch KME, jakkolwiek szeroko rozpowszechniony, nie był odpowiednio reprezentowany przez media. Pogwałcenia praw człowieka w Kurdystanie są poważne. Jednak irańskie media zapewniają, że te problemy nie są nagłaśniane za granicą. „Jestem rozczarowany, że perski oddział BBC nie przedstawił żadnych raportów na ten temat.” Ale Rafat szybko podkreśla, że brutalny ucisk polityczny nie jest zarezerwowany tylko dla Kurdów: „Mamy wielu obywateli drugiej kategorii. Jesteś nim, jeśli nie jesteś dobrym muzułmaninem lub jesteś członkiem mniejszości, jak sunnici albo Azerowie. Za wyznawanie bahaizmu wtrącają cię do więzienia na 20 lat.”
„Bycie kobietą samo w sobie jest poniżające”
Dyrektorka Iranian and Kurdish Women’s Rights Organisation (Irańskiej i Kurdyjskiej Organizacji Praw Kobiet) Diana Nammi podkreśla waleczność kobiet z Marivan, które wyszły na ulice z transparentami. „Podziwiam ich odwagę. Słyszałam, że niektóre z nich zostały pobite oraz aresztowane, jako że ich protest był nielegalny. Nie wierzę, że komendant policji był szczery przepraszając za incydent. Rząd po prostu próbował uspokoić sytuację. Zmuszanie mężczyzny do noszenia sukienki w celu upokorzenia go sugeruje, że bycie kobietą samo w sobie jest poniżające. W ich oczach noszenie przez mężczyznę damskich ubrań było równoznaczne z torturami”.
Forum obywatelskiego nieposłuszeństwa
W czasie pisania tego artykułu fan page KME ma ponad 17,000 polubień i ponad 300 postów kobiet i mężczyzn negujących role płciowe (gender-bending). W miarę jak rosło międzynarodowe wsparcie, irański komendant policji wystosował oficjalne przeprosiny za zajścia w Marivan. Przyszłość kobiet i kurdyjskich praw jednak nadal pozostaje niepewna. Zapytany jaką prawdziwą zmianę w polityce osiągnął facebookowy ruch KME, Rafat pozostaje sceptyczny, ale dodaje: „Stworzył podstawę komunikacji, przygotowanie ludzi. Na wypadek, gdyby coś się działo.”
Następna rewolucja w Iranie?
Kilkoro kurdyjskich aktywistów i aktywistek twierdzi, że Kurdystan jest bardziej postępowy niż inne ostany Iranu. Rafat zaprzecza: „Kurdystan ma największy odsetek zabójstw honorowych w całym Iranie. Kobiety same publicznie popełniły samobójstwo protestując przeciwko swoim brutalnym mężom, ojcom, braciom.” Nammi dodaje: „Wielu kurdyjskich mężczyzn jest despotycznie konserwatywnych. Liczba przypadków obrzezania kobiet i przymusowych małżeństw wzrosła, zwłaszcza na obszarach wiejskich. Do tej pory żaden ze sprawców zabójstw honorowych nie został aresztowany ani postawiony przed sądem. Mordowanie kobiet w Iranie jest legalne… Mam nadzieję, że następną rewolucją będzie rewolucja kobiet – to byłoby świetne.”
Christine June
więcej zdjęć tutaj.
Tłumaczenie Aleksandra Kamińska
