10 czarnych feministek, które warto znać
Mamy właśnie miesiąc historii kobiet. Jaki byłby lepszy sposób jego świętowania niż zaprezentowanie sylwetek wspaniałych, dynamicznych, zuchwałych czarnych aktywistek*. Na każdym kroku swojej drogi kobiety te przekształcały społeczeństwo wymierzając ciosy krajowym i międzynarodowym systemom socjopolitycznym i gospodarczym, które chciałyby uciszyć ich głosy. Trzymając się silnie swoich niezachwianych zasad, w niezwykły sposób kształtowały nowe formy budzących świadomość narracji, które nieustannie zmieniają tysiące jednostek każdego dnia.
* tekst opublikowany w marcu 2013 roku
Pauli Murray
Pauli Murray była orędowniczką praw obywatelskich i praw człowieka. Dorastała w Durham, NC. Jej spostrzeżenia i ogólna wizja z ogromną mocą rozbrzmiewają w naszych czasach. Jako historyczka, prawniczka, aktywistka, uczona, wychowawczyni, feministka, poetka, lesbijka i duchowna Kościoła Episkopalnego przez całe życie walczyła z niesprawiedliwością, dając głos tym „nie słyszanym”, propagując pojednanie ras i klas gospodarczych. Pierwsza książka Murray, „States’ Laws on Race and Color”, została opublikowana w 1951 r. i stała się nieocenionym źródłem dla prawników i prawniczek prawa cywilnego.
Audre Lorde
Samozwańcza „czarna, lesbijka, matka, wojowniczka, poetka” poświęciła zarówno swoje życie, jak i talent kreatywny walce z niesprawiedliwościami rasizmu, seksizmu i homofobii. Zajmując się tendencją nowoczesnego społeczeństwa do kategoryzowania grup ludzi, Lorde zwalczała marginalizację takich kategorii jak „lesbijka” i „czarna kobieta”, przywracając swoim czytelnikom/czkom prawo do reakcji na uprzedzenia w ich własnym życiu. Jej aktywizm, jak i publikacje są wyrazem znaczenia walki o wyzwolenie zniewolonych narodów i organizowania się w koalicji ponad różnicami rasowymi, płciowymi, orientacji seksualnej, klasy, wieku i sprawności. Do jej prac należą miedzy innymi: „Woman Poet—The East”, „Zami: A New Spelling of My Name”, „I Am Your Sister: Collected and Unpublished Writings of Audre Lorde]”, „Sister Outsider: Essays and Speeches (Crossing Press Feminist Series)”, “The Uses of the Erotic: The Erotic as Power”.
Frances Beal
Frances M. Beal urodziła się w Bingamton, Nowy Jork, jako córka Żydówki i Afro-Amerykanina. Oboje mieli wpływ na jej wczesne dzieciństwo, dając jej poznać zmagania przeciwko rasizmowi i antysemityzmowi. W rezultacie Beal spędziła swoje życia jako aktywistka, głównie organizując, pisząc i mówiąc o kwestii praw dla czarnych kobiet i sprawiedliwości rasowej jako całości. Po opublikowaniu Moynihan Report (1965 r.), w którym twierdzono, że głównym problemem dotykającym czarną społeczność był czarny matriarchat – pogląd, który starał się zepchnąć czarne kobiety do drugorzędnej roli – Beal stała się jedną z założycielek Komitetu Wyzwolenia Czarnych Kobiet należącego do Studenckiej Pokojowej Komisji Koordynacyjnej [Student Nonviolent Coordinating Commitee, Black Women’s Liberation Committee], który przeistoczył się w Sojusz Kobiet Trzeciego Świata [Third World Women’s Alliance]. Beal stała się bohaterką narodową po publikacji swojej najważniejszej pracy: „Double Jeopardy: To Be Black & Female”, która wskazywała na przenikanie się rasy, klasy i płci kulturowej jako ramę teoretycznego i politycznego zrozumienia sytuacji czarnych kobiet i ścieżki walki o ich wyzwolenie.
bell hooks
Intelektualistka i uczona, bell hooks zajmuje się krytyczną świadomością siebie i społeczeństwa. Urodzona w Hopkinsville, Kentucky, bell hooks, z domu Gloria Watkins, już od dzieciństwa była krytycznie świadoma. Zawsze pełna pasji i chęci nawoływania innych do uznawania i zmiany negatywnych skutków tego, co nazywała „białym supremistycznym kapitalistycznym patriarchatem”, który tworzy struktury naszego społeczeństwa. Przez swoją miłość do języka angielskiego i wściekłość wobec białej supremacji kapitalistycznego patriarchatu, hooks w wieku 19 lat pisze swoją pierwszą książkę „Ain’t I a Woman: Black Women and Feminism„. Postuluje koniec degradacji i wykorzystywania czarnych kobiet, twierdząc, że jest to nieodłączny krok na drodze do zniesienia białej supremacji.
Julianne Malveaux
Julianne Malveaux jest szanowaną ekonomistką i pisarką, znanym autorytetem w dziedzinie polityki, ekonomii, gender, polityki krajowej, sytuacji w zakładach pracy oraz w kwestiach rasowych. Jako badaczka naukowa prowadziła badania i wykładała ekonomię, politykę państwową oraz studia afroamerykańskie na kilku najważniejszych uczelniach w Stanach Zjednoczonych, między innymi na Univeristy of California w Berkeley. Regularnie występowała w telewizji, prowadziła własną audycję radiową, od 1990 r. była niezależną publicystką w ok. 20 gazetach na terenie całych Stanów Zjednoczonych. Określa się jako „poetka/pisarka/ekonomistka”, posiada wiedzę naukową z dziedziny ekonomii, jednak w swoich pracach (między innymi) „Black Women In The Labor Force”, jako współautorka i współredaktorka „Slipping through the Cracks: The Status of Black Women”, zajmowała się najbardziej złożonymi kwestiami współczesnej amerykańskiej kultury.
Toni Cade Bambara
Toni Cade Bambara, właściwie Miltona Mirkin Cade, była pisarką, aktywistką, feministką i filmowczynią. W czasach bardzo napiętej atmosfery politycznej związanej z prawami człowieka i ruchami na rzecz kobiet, Bambara zredagowała i opublikowała antologię literatury faktu, beletrystyki i poezji pod tytułem „The Black Woman: An Anthology”. Niezwykle ważny owoc Ruchu Czarnej Sztuki (Black Arts Movement), „Czarna kobieta”, była pierwszą specjalną antologią feministyczną, zawierającą między innymi prace Nikki Giovanni, Audre Lorde, Alice Walker, Paule Marshall. Jak twierdzi Bambara, antologia „wyrosła z niecierpliwości spowodowanej brakiem pism dla Afro-Amerykanek pisanych przez Afro-Amerykanki”. Przez całe swoje życie Bambara wykorzystywała swoją sztukę pisania i nauczania do przekazywania społecznych i politycznych treści traktujących o interesach społeczności afro-amerykańskiej, a w szczególności o interesach Afro-Amerykanek.”
Beverley Guy-Sheftall
Administratorka akademicka i profesorka czarnych studiów kobiecych, Beverly Guy-Sheftall urodziła się 1 czerwca 1946 r. w Memphis, Tennessee, jako córka Waltera i Ernestine Varnado-Guy. Wychowywana przez matkę, która utrzymywała trzy córki ucząc matematyki i później pracując jako księgowa, Guy-Sheftall nauczono ciężkiej pracy nad swoim wykształceniem, tak aby przygotować się do niezależnego, produktywnego życia dorosłego (w 1962 r. w wieku 16 lat Guy-Sheftall ukończyła Manassas High School z wyróżnieniem). W 1971 r. jako profesorka angielskiego w Spellman College postanowiła pomóc w rozszerzaniu Ruchu Studiów Kobiecych [Women’s Studies Movement], wydając literaturę Afro-Amerykanek i publikując artykuły o czarnym feminizmie ,tak by studia obejmowały także kwestie istotne dla społeczności afro-amerykańskiej. Później była współredaktorką książki „Sturdy Black Bridges: Visions of Black Women in Literature”, pierwszej antologii prac Afro-Amerykanek.
Bonnie Thornton Dill
Bonnie Thornton Dill jest dziekanką College of Arts and Humanities i profesorką studiów kobiecych. Dill była pionierką badań nad obszarami, gdzie zbiegają się rasa, klasa i płeć w Stanach Zjednoczonych, z naciskiem na afro-amerykańskie kobiety i rodziny. Jej praca była przedrukowywana w wielu zbiorach i antologiach. Ustanowiwszy swoją pozycję jako uznana na arenie międzynarodowej badaczka, naukowczyni, administratorka, nauczycielka i orędowniczka sprawiedliwości społecznej, Thornton Dill zajmowała się sposobami, w jaki połączenie okazji ekonomicznej, pozycji klasowej, rasy i płci wpływają na wybory życiowe i szanse kolorowych kobiet w społeczeństwie amerykańskim. Do jej ostatnich publikacji należy antologia esejów o zjawisku punktów przecięcia, zatytułowana „Emerging Intersections: Race, Class, and Gender in Theory, Policy, and Practice” (współredaktorka: Ruth Zambrana).
Źródło i Źródło
Patricia Hill Collins
„Prawdopodobnie znana głównie ze względu na swoją nagrodzoną książkę „Czarna myśl feministyczna: wiedza, świadomość i polityka wzmocnienia pozycji kobiet” [Black Feminist Thought: Knowledge, Consciousness, and the Politics of Empowerment], Patricia Hill Collins nakreśliła obraz amerykańskiego czarnego feminizmu wyrażanego w muzyce, beletrystyce, poezji i przekazie ustnym. Collins czerpie z doświadczeń i głosów czarnych kobiet, tłumacząc koncepcje, które do tej pory były zaciemniane instytucjonalnie, filozoficznie i ideologicznie.
Alice Walker
Alice Walker stała się jedną z najbardziej znanych i szanowanych pisarek w Stanach Zjednoczonych. Działając w latach 60-tych w Ruchu Praw Obywatelskich na Południu, wykorzystywała doświadczenie własne i innych jako materiał do swojej przenikliwej analizy polityki i stosunków między białymi i czarnymi w powieści „Południk”. Prawdopodobnie jej najbardziej znaną pracą jest „Kolor purpury” (The Color Purple), która przykuła uwagę mainstreamowej Ameryki za pośrednictwem filmowej adaptacji Stevena Spielberga. Walker napisała sześć powieści, dwa zbiory nowel, liczne tomiki poezji oraz zbiory esejów. Pomimo swojej sławy i uznania w wielu krajach, Walker nie zatraciła poczucia przynależności do Południa, co przejawiało się w pewnym poczuciu zobowiązania wobec matki za pokazanie jej czym jest naprawdę życie artystki. Opisując to centralne przeżycie w swoim znanym eseju „In Search of Our Mothers’ Gardens” ukuła termin „kobietystki”. Powstał on w wyniku uznania, że „feminizm” nie obejmuje punktu widzenia czarnych kobiet. Kobietyzm nie musi być poprzedzany słowem „czarny”, termin ten automatycznie odnosi się do czarnych kobiet.
Autorka: Alice J. Rollins jest aspirującą wolną pisarką i blogerką, magistrą studiów kobiecych i gender na DePaul University. Jej zainteresowania obejmują duchowość Afro-Amerykanek, pedagogikę feministyczną i politykę migracyjną.
Obecnie mieszka w Chicago, IL. Napisz do niej na adres: alice@forharriet.com
Tłumaczenie: Paulina Ferens
