Czy cele ONZ dotyczące zdrowia matek i dzieci są osiągalne?
Zbliża się termin przyjęcia Milenijnych Celów Rozwoju wytyczony przez ONZ na 2015 r. W związku z tym wzrasta nacisk na intensyfikację działań na rzecz redukcji śmiertelności niemowląt i wyższego standardu opieki zdrowotnej dla matek.
W tym celu Amerykańska Agencja ds. Rozwoju Międzynarodowego (USAID), we współpracy z UNICEF’em, Fundacją Gatesów oraz rządami Indii i Etiopii, zorganizowała 25 czerwca w Waszyngtonie międzynarodową konferencję „Acting on the Call: Ending Preventable Child and Maternal Deaths„. Podczas zebrania aktywiści i aktywistki mieli/ały okazję do „celebrowania postępu, określenia wyzwań oraz przypomnienia i zidentyfikowania kroków niezbędnych do dalszego rozwoju”.
Ostatnie 24 lata wyraźnie przybliżyły nas do osiągnięcia standardów ONZ dotyczących warunków życia matek, a od 1990 roku wskaźnik śmierci niemowląt zmalał o połowę. Poprawa jest szczególnie widoczna w Południowej i Wschodniej Azji oraz Północnej Afryce, gdzie śmiertelność dzieci spadła aż o 2/3, osiągając niemal poziom określony w Milenijnych Celach Rozwoju.
Mimo postępu, wciąż jest wiele do zrobienia. Dostęp do zdrowia reprodukcyjnego (stanu fizycznego i psychicznego dobrego samopoczucia, gwarantującego bezpieczne życie seksualne) wciąż pozostaje palącą kwestią dla kobiet na całym świecie, zwłaszcza w krajach rozwijających się, gdzie ryzyko śmierci przyszłych matek jest aż 15 razy większe niż w państwach rozwiniętych. Co więcej, tylko połowa kobiet w rozwijających się krajach korzysta z rekomendowanego zakresu opieki zdrowotnej podczas ciąży. Problem jest szczególnie widoczny na terenach wiejskich, gdzie brakuje dostępu do wykwalifikowanych ginekologów /żek i położnych.
Jak donosi ONZ, w krajach takich jak Erytrea, publiczna edukacja i opanowanie języków przez lokalnych, specjalnie wyszkolonych opiekunów i opiekunki, przyczyniły się do wyeliminowania wielu poważnych chorób związanych z życiem na wsi. Działania redukujące śmiertelność wśród dzieci przynoszą krzepiące rezultaty. Kampanie społeczne przeprowadzane w poszczególnych krajach, skupiające się głównie na sposobach zapobiegania chorobom, których da się uniknąć, znacznie przyczyniły się ich tego spadku. Od 2000 r., według ONZ tylko dzięki szczepionkom przeciw odrze udało się uniknąć śmierci 10 milionów osób.
Spadek o połowę to duży sukces, ale wciąż częściowy – w 1990 roku zakładano obniżenie śmiertelności dzieci o 2/3. Biorąc pod uwagę raport Światowej Organizacji Zdrowia, według którego: ponad połowa tych przedwczesnych śmierci była wywołana przez czynniki, którym można było zapobiec lub leczyć prostymi, dostępnymi środkami – wciąż niezbędne są długofalowe działania.
Co istotne, zdrowie matki jest bezpośrednio powiązane ze zdrowiem jej dziecka. Sekretarz Generalny ONZ, Ban Ki-moon, rozumiejąc tę zależność, uruchomił program„Every Women, Every Child” w 2010. To globalna kampania, której celem według Ban Ki-moona jest „ocalenie życia 16 milionów kobiet i dzieci do 2015 roku”. Na stronie kampanii możemy przeczytać: „Badania wyraźnie wskazują, że zdrowie matki i dziecka to podstawa zdrowia publicznego. Zdrowe kobiety i dzieci tworzą zdrowe społeczeństwa. Z kolei zdrowe społeczeństwa to baza, na której narody budują system ekonomiczny i tworzą dobrobyt dla swoich obywateli. Dobrobyt, jak wiadomo, jest kluczowy dla politycznej stabilności i harmonii w społeczeństwie”.
Niestety, ONZ nie przewiduje osiągnięcia do 2015 roku Milenijnych Celów Rozwoju w zakresie poprawy opieki zdrowotnej dla matek oraz obniżenia śmiertelności dzieci. Biorąc pod uwagę jak wiele kobiet i dzieci na całym świecie cierpi z powodu niewystarczającej opieki zdrowotnej i przedwczesnej śmierci, to niedotrzymanie terminu jest czymś więcej niż rozczarowaniem – to tragedia. Chociaż postęp jest widoczny, szczególnie trudne warunki w takich regionach jak Południowa Azja lub Afryka Subsaharyjska, świadczą o konieczności podjęcia nowych globalnych działań.
Rok 2015 nie musi oznaczać końca działań. 25 lat działań na rzecz poprawy warunków życia na całym świecie zmobilizowały jednostki i organizacje, dzięki czemu wciąż możliwe jest stworzenie świata, który gwarantuje „życie w godności dla wszystkich”.
James Hildebrand
Tłumaczenie: Gabriela Będkowska
