Wymazane z historii ewolucji
Magda Kondas
Korekta: Michalina Pągowska
Kiedy zastanawiamy się, kto był motorem postępu od pradziejów, nieświadomie – i jak się okazuje niesłusznie – wskazujemy na mężczyzn, jako aktywniejszych i bardziej kreatywnych przedstawicieli naszego gatunku, prehistorycznych łowców, których niecodzienna pomysłowość wyprowadziła ludzkość z jaskiń do przytulnych mieszkań.
Tymczasem, jak podaje Huffington Post, to androcentryczne założenie, jakoby twórcami malowideł naskalnych byli wyłącznie mężczyźni, nie znajduje potwierdzenia w nauce. Archeolog Dave Withley dodaje, że nie dysponujemy żadnymi miarodajnymi danymi, które potwierdzałyby, że kobiety nie uczestniczyły w tym procesie.
Co więcej, na podstawie rysunków-odcisków dłoni, które znajdujemy na ścianach europejskich jaskiń, możemy z dużym prawdopodobieństwem przypisać ich autorstwo kobietom, co wykazały badania innego archeologa Deana Snowa z Pensylvania State University, podpierające się danymi na temat anatomicznych właściwości dłoni naszych przodków, zależnych od płci biologicznej.
Jeśli chodzi o inne malowidła naskalne, to, jak dodaje badacz, były one często związane z magiczno-rytualnym wymiarem życia naszych przodków i można wnioskować, że ich autorami byli szamani. W większości wczesnych społeczności funkcję tę sprawowali mężczyźni, jednak nie oznacza to, że nie istniała funkcja szamanki. Jak dodaje Withley, jest wielce prawdopodobne, że odciski dłoni są związane z inicjacją przyszłej_go szamanki_a. „Dysponujemy etnograficznymi przykładami na temat tego, że w szamańskich rytuałach uczestniczyły kobiety” – wyjaśnia.
Archeolog wskazuje też na proporcję męskich i żeńskich symboli, które możemy odnaleźć na ścianach jaskiń. Według Withleya, przeważają te drugie. Jako jeden z przykładów podaje liczące 36 000 lat malowidła z jaskini Chauvet, których waginalny kształt pozwala z dużym prawdopodobieństwem przypisać ich autorstwo kobietom. Mniej prawdopodobna symboliczna inwersja, w ramach której podobne rysunki tworzyliby mężczyźni, mogłaby świadczyć o prehistorycznym androcentryzmie i zawłaszczaniu kobiecych ciał dla celów artystycznych.
Niezależnie od płci twórczyń_ców malowideł, warto zdać sobie sprawę z tego, że nawet nieświadome przypisywanie ich autorstwa jedynie mężczyznom świadczy o tym, jak wyraźnie, nawet obecnie, rozwinięte społeczeństwa deprecjonują rolę kobiet w rozwoju ludzkości i jak bardzo wpływ patriarchalnej perspektywy odbiera nam możliwość szerszego spojrzenia na proces historyczny.
