Taniec otyłych to nie inspiracyjne porno

Nasz taniec rzuca widzom wyzwanie. Jest żywiołowy, bezkompromisowy, intuicyjny, a wszystkie wygodne i radosne stereotypy zostawia daleko w tyle.

11428196_10207261383000789_866294199_o

Taniec nie był popularny, kiedy dorastałam. Byłam do niego zniechęcana. Mimo to gorliwie tańczyłam w swoim pokoju i to właśnie taniec, jak wiele rzeczy w moim życiu, stał się moją tajemnicą.

Grubasy nie powinny zabierać się za taniec. Wyznawcy epidemii globalnej otyłości głoszą, że jesteśmy zdolni jedynie do wstydliwego obżerania się prowadzącego do przedwczesnej śmierci na kanapie lub do „wybawienia” dzięki odchudzaniu.

Ale taniec to medium, które zmienia stosunek, jaki otyli ludzie mają do swoich ciał, do siebie samych i do innych ludzi. Taniec odmienia społeczne idee na temat tego, czym jest otyłość, lub co może znaczyć. Taniec ludzi otyłych to wspaniały widok.

Taniec to także twórczy sposób na odkrywanie własnego ciała. Kiedy tańczysz z innymi lub dla innych, zapraszasz ich do wspólnego doświadczenia, wspólnej twórczości. Polityka przeciwdziałająca otyłości szuka sposobu na zignorowanie istnienia ludzi otyłych, a taniec pomaga nam przypieczętować naszą obecność w świecie i pokazuje innym, ile jesteśmy warci.

Nie chodzi nam o udowodnienie tego, że jesteśmy tyle samo warci, tak samo mocni czy piękni jak ludzie szczupli (choć to prawda). Przede wszystkim chodzi nam o to, aby zawłaszczyć i budować przestrzeń, która jest tylko nasza.

Mój pierwszy publiczny taniec miał miejsce w centrum Harrow Leisure, na comiesięcznie organizowanej dyskotece dla młodzieży, bardzo popularnej w latach 80. W rytm muzyki Afrika Bambaataa, The Soul Sonic Force i The Jonzun Crew razem z przyjaciółmi improwizowaliśmy i wykonywaliśmy tańce, których nazw nawet nie znaliśmy, jak choćbypopping and locking.

Dziś nadal tańczę w klubach, mimo tego, że życie klubowe zmieniło się nie do poznania. Narkotyki i przygodny seks odeszły do lamusa, ale nocny taniec w środku masy spoconych ciał pozostał istotnym źródłem życiowej energii.

Zawsze interesował mnie taniec, który łamie zasady i daje się wyprowadzić z klubów do teatrów. Pamiętam, jak w latach 80. i 90. chodziłam na występy ikony tańca awangardowego Leigh Bowery’ego oraz słynnego tancerza i choreografa Michaela Clarka. Leigh – tak jak ja – był osobą otyłą.

Gdy oglądałam jego występy, myślałam – jeśli on może występować na scenie, dlaczego nie ja i inni?

Otyli aktywiści tańczą, od kiedy tylko aktywizm na rzecz otyłych zaczął istnieć, czyli już od prawie 50 lat. Fat Lip, jedna z wielu grup otyłych feministek, była pionierem wśród amerykańskich grup tanecznych w latach 80. Inna grupa, Big Moves, pomogła tańcu grupowemu stać się fenomenem poprzez prowadzenie licznych warsztatów tanecznych. Taniec od zawsze był stałym punktem programu konferencji i spotkań otyłych aktywistów. Caroline Waters pisze w Transformation, że grupa Irreverent Dance poszukuje nowych otyłych tancerek i tancerzy.

Ludzie otyli nie tańczą jedynie na Zachodzie. W połowie pierwszej dekady XXI wieku w Chinach działała grupa Fat and Cool. Burleska, taniec brzucha i balet są bardzo popularnymi formami, ale swoje tradycje tańca otyłych ma również hip hop i taniec zachodnio-afrykański. Show otyłych tancerek i tancerzy z grupy Force Majeure zatytułowany Nothing to Lose został ostatnio życzliwie przyjęty w Australii, na co artyści w pełni zasłużyli, choć w materiałach poświęconych temu występowi media zdecydowały się pominąć związane z nim historie i rosnącą popularność tańca otyłych.

To wszystko składa się na kontekst, w którym sama działam jako 46-letnia otyła tancerka, od roku zaangażowana w działalność duetu SWAGGA, którego producentami są Alexandrina Hemsley i Jamila Johnson-Small w ramach projektu artystycznego Project O. W 2015 roku będziemy występowały w Londynie i Cambridge.

SWAGGA to grupa, której praca nie polega na asymilacji, lecz na czerpaniu z bogactwa różnic etnicznych i genderowych. Pracowałyśmy w ramach ikonografii typowej dla czarnych – również z białymi raperami. Na jednym z naszych pamiętnych spotkań tanecznych wykonałyśmy improwizowany taniec, słuchając nagrania Audre Lorde recytującej swój esej zatytułowany The Uses of the Erotic (użycia erotyki). Nie boimy się ryzyka w tańcu i pojawiamy się wszędzie tam, gdzie nie powinno nas być. 

Taniec pozwala odrzucać ograniczenia, które społeczeństwo nakłada na ludzi o określonej sylwetce, pochodzeniu, płci, seksualności czy wieku. Odrzucamy określenia takie jak „odważne”, „majestatyczne”, „niespodziewanie piękne”. Nie chcemy być zredukowane do czegoś, co niepełnosprawna aktywistka Stella Young nazwała „inspiracyjnym porno”.

Dzięki mojej grupie tanecznej SWAGGA odkryłam, że szybko nie umrę. Mimo tego, że mam za sobą dekady doświadczenia jako otyła aktywistka, nienawiść kierowana do ludzi otyłych dała mi popalić. SWAGGA stała się sposobem na to, aby pozbyć się frustracji i połączyć się z moim ciałem, co stanowi wspaniałą groźbę dla tych, którzy uważają, że świat byłby lepszy bez ludzi otyłych.

Choć wyjątkowa sprawność fizyczna jest jednym z elementów, które kocham w tańcu, odkryłam inne sposoby na reprezentację cielesności. Możemy się nadymać podczas naszego tańca, użyć naszych kształtów, zmagać się z gestem, przyjrzeć się naszym ruchom, czerpać przyjemność z tego, jak nie jesteśmy zgrabni i piękni zgodnie z tym, jak tancerki i tancerze „powinni” wyglądać. Hemsley i Johnson-Small są młodymi, szczupłymi i wykształconymi tancerkami. Układają naszą choreografię przy pomocy swojej ciężko zdobytej wiedzy i namawiają nas do tego, aby do tańca wprowadzić swoje autentyczne „ja” i wierzyć w to, że nasze ciała są tak samo ekspresywne jak my.

Dzięki ich feministycznemu przewodnictwu i życiowemu doświadczeniu jako czarne kobiety, zaczynamy współtworzyć społeczność artystów, którzy chcą być częścią tego, co otyli wnoszą do tańca.

Trudno jest rozmawiać o SWAGGA, jeśli media ciągle nadają szum informacyjny na temat tej „nowej” mody zwanej tańcem otyłych. Aby pomóc dominującej kulturze zrozumieć mój taniec, czuję się zmuszona, aby wyjaśnić to, co robię jako działanie wyłącznie związane z utratą wagi lub polepszeniem swojej kondycji. Czasem trudno jest skojarzyć aktywizm otyłych z czymś, co może pomóc innym pokochać swoje ciało, mimo tego, że posiadanie jakiegokolwiek ciała nie jest łatwe!

Jednak nasza ciężka praca to nie modne hasła ani nic oryginalnego. Odrzucam retorykę, według której powinnam tańczyć po to, aby stać się „normalną” i grzeczną obywatelką.

Chcę, aby mój taniec wywoływał bunty i rewolucje. Wierzę, że jest to możliwe. Chcę być częścią wielu łączących się kultur i społeczności, historii tańca, ludzi otyłych i aktywistów wszelkiej maści. Mamy już wiele historii otyłych tancerek i tancerzy, nasza kultura rozrasta się z dnia na dzień. Dzięki SWAGGA tworzymy naszą własną scenę.

Charlotte Cooper

Dr Charlotte Cooper jest psychoterapeutką i badaczką. Pracuje w kulturze. Należy do zespołu artystycznego Homosexual Death Drive. Od 2014 roku jest również jedną z tancerek w zespole SWAGGA należącego do Projektu O.

Przełożyła Katarzyna Niecikowska

design & theme: www.bazingadesigns.com