Staśko: Ludzie kultury gwałtu

Maja Staśko – krytyczka literacka

Osiem kobiet ujawniło [link] dwóch sprawców przemocy. Otrzymały sporo wsparcia i mnóstwo hejtu. W tej sytuacji uznani ludzie kultury poczuli się w obowiązku z wysokości swojej pozycji wytłumaczyć skrzywdzonym, czym jest demokracja. Widocznie nie zrozumiały, że demokracja nie polega na tym, by to one czuły się bezpiecznie, bo to by sprawiło, że molestujący mężczyźni na stanowiskach przestaliby się czuć bezpiecznie. A to by była prawdziwa tragedia. Ludzie kultury napisali więc list otwarty [link] , by zatrzymać tę kuriozalną karuzelę nienawiści, która milionami pochłania docenianych przemocowych panów z klasy średniej.

Ilustracja Zuzanna Loch

Katarzyna Janowska, Agata Bielik-Robson, Max Cegielski, Olga Frycz, Ewa Wanat, Marcin Meller, Piotr Szumlewicz, Jacek Poniedziałek, Agata Diduszko-Zyglewska, Zuzanna Ziomecka, Jakub Majmurek, redaktorzy, dziennikarki, aktorzy, profesorki, reżyserzy, menedżerki kultury, celebryci – wielcy ludzie kultury bronią własnej pozycji.

I objaśniają nam świat. Okazuje się, że w jakże wyrafinowanym słowniku ludzi kultury solidarne wsparcie dla poszkodowanych i zawieszenie współpracy z dziennikarzami oskarżonymi w tekście ośmiu kobiet o przemoc i molestowanie to „lincz”. Ujawnianie sprawców przemocy to „mowa nienawiści”. A molestujący, którzy zgodnie przyznali się do molestowania, to „przypadkowe ofiary”. W języku intelektualnych elit ofiary to nie osoby skrzywdzone, tylko ci, którzy krzywdzili. Takie te elity przewrotne, takie rzeczy niezwykłe robią z językiem. Biedny zdolny łobuz, ofiara tych strasznych kobiet, które piętnują jego przemocowe zachowania. Prawdziwy dziennikarz wyklęty, bojownik o prawa molestujących.

I przypadkowa ofiara. Słowa ośmiu kobiet to przypadek. Nie świadomy czyn, ważne działanie, rewolucyjny tekst. Te określenia należą się tylko uznanym publicystom piszącym o solidarności kobiet – i z lewej strony, i z prawej. Realna solidarność kobiet to przypadek.

Ilu kobiet trzeba, żeby to nie był przypadek? Jaką pozycję muszą mieć, żeby im zaufać? Czyimi koleżankami powinny być?

„Ludzie kultury” po prostu stosują przemocowe mechanizmy wykorzystane przez dziennikarza do obrony. Przejmują język i perspektywę sprawców.

Opowiadają więc także o odebraniu prawa do obrony. I może byłoby to jakoś uzasadnione, gdyby prawo do obrony zostało komukolwiek odebrane. Tylko że akurat nie zostało. Publicysta ma adwokata, zapowiada złożenie w sądzie pozwu o naruszenie dóbr, udzielił także jawnie stygmatyzującego skrzywdzoną wywiadu w popularnym portalu, w którym publicznie postawił diagnozy dotyczące jej zdrowia psychicznego, tym samym podważając jej zarzuty. Ale widocznie dla wielkich ludzi kultury to nie wiktymizacja skrzywdzonej jest problemem, tylko niekomfortowe położenie ambitnego dziennikarza.

Podobnie z domniemaniem niewinności: to gwarancja w procesie karnym i nikt go publicyście nie odbiera. Zasady postępowania sądowego to nie zasady życia społecznego, a domniemanie niewinności nie może stać się kagańcem dla ofiar i domniemaniem nieprawdomówności skrzywdzonych. I to są standardy etyczne. Serio tak działacie – gdy przychodzi do was koleżanka i mówi, że typ ją molestował, odpowiadacie: „ostrożnie, nie szafuj określeniami, szanuj domniemanie niewinności, masz w ogóle na to jakieś dowody? ale poza tym bezwarunkowo cię wspieramy, wiadomo”? „Bezwarunkowe wsparcie dla ofiar przemocy”, o którym piszą ważni ludzie kultury, jest jednak bardzo warunkowe: dotyczy wyłącznie sytuacji, w których oskarżenie nie dotyka ich uznanego kolegi. Prawicowy publicysta albo polityk, zwykły robotnik albo pracownik gastronomii – żenujące, jak tak można, seksizm należy tępić, nie może być przyzwolenia na molestowanie, #walkatrwa.

Ale „nasz” dziennikarz? Ej, bez przesady, domniemanie niewinności, standardy i procedury, społeczeństwo demokratyczne, wolność, równość, demokracja.

Dlaczego nie wołacie: poczekajmy na decyzję wymiaru sprawiedliwości, gdy krytykujecie działania PiS-u w kwestii sądów, wycinki Puszczy czy systemu edukacji? Dlaczego nie milczycie o działaniach polityków, dopóki sąd ostatecznie nie orzeknie o ich winie? Cóż, wtedy trudniej byłoby wam kształtować publiczną narrację. Tego samego boicie się ze strony kobiet.

W Polsce 80% spraw o gwałt jest umarzanych. Większość aktów przemocy odbywa się bez świadków. Nie ma na nie dowodów. Są prywatne, niezarejestrowane, nieopublikowane w ważnym liberalnym, lewicowym czy prawicowym piśmie. Polityka, sfera publiczna to „męskie”, „lepsze” przestrzenie, a przestrzeń prywatna jest „kobieca”, „gorsza”. Związana ze sferą nieodpłatnej i niewidzialnej pracy reprodukcyjnej, ograniczona zwykle do dwóch osób, z których systemowo tylko jedna ma władzę. Demaskacja przemocy domowej jest niegodna nagród i prestiżu, w przeciwieństwie do heroicznych ofiar na wojnie. Właściwie wstydliwa. Cały system zbudowany jest tak, by uciszać osoby doświadczające przemocy – fetyszyzowanie procedur sądowych i przenoszenie ich na relacje społeczne to jeden z jego mechanizmów. By pozostawić wszystko tak, jak jest.

Naprawdę nie musicie bronić domniemanego czy realnego sprawcy: cała kultura gwałtu robi to z wami. Nawet wtedy, gdy milczycie – jak „Dwutygodnik” i „Tygodnik Powszechny” w sprawie swojego felietonisty. Tutaj nie ma luksusu bezstronności: zawsze stajecie po czyjejś stronie. Gdy udajecie neutralność, wspieracie status quo.

94% gwałcicieli nigdy nie stało się przedmiotem żadnego postępowania. Wyroki za gwałt zapadają zwykle w zawieszeniu. Olbrzymia większość gwałcicieli i molestujących nigdy nie odpowiedziała i nie odpowie za swoje postępowanie. Wszystko to w kraju, w którym wprowadzenie konwencji antyprzemocowej wywołało realne kontrowersje. Co rusz dowiadujemy się o planach, by ją odwołać. Nasze bezpieczeństwo i prawo do decydowania o swoim życiu i ciele jest przedmiotem politycznych rozgrywek. Gest „ludzi kultury” oraz reakcje liberalnych i prawicowych publicystów, wykorzystujących systemową przemoc do własnych celów, to zwyczajna pogarda dla tysięcy kobiet, które codziennie walczą o swoją godność. Które codziennie spotykają się z molestowaniem i przemocą. Które nie znajdują „sprawiedliwości” ani „demokracji” w sądzie czy w przestrzeni publicznej. Znajdują za to wtórną wiktymizację, wstyd i upokorzenie.

I jesteście temu zajebiście współwinni.

Oto nasi ludzie kultury. Ludzie kultury gwałtu.

W lipcu ponad 1200 ludzi kultury podpisało się pod listem do Andrzeja Dudy w sprawie sądów. W obronie demokracji. W liście ludzi kultury sprzed kilku dni – z niecałymi 150 podpisami – obrona demokracji to obrona znanego kolegi oskarżonego w tekście ośmiu kobiet o przemoc seksualną. Widocznie dla nich demokracja zapewniająca bezpieczeństwo osobom ujawniającym opresorów to nie ta demokracja, o którą tak zaciekle walczyli na obywatelskich demonstracjach przed kamerami.

Demokracja to nie fajne hasło, za którym można ukryć wszelkie nierówności i miło się popromować w mainstreamowych mediach. Demokracja jest wtedy, kiedy mamy prawo decydować o swoim ciele i życiu. Demokracja jest wtedy, kiedy właściciel mieszkania nie może nas wypierdolić na bruk. Demokracja jest wtedy, kiedy mamy stabilność zatrudnienia i prawo do ubezpieczenia i emerytury.

Demokracja to my, a nie przemocowi kolesie, którzy zgarniają sobie na niej prestiż i polityczne punkciki. Walczymy o inną kulturę.

Wołacie „demokracja”, bo od 28 lat demokracja liberalna działa na rzecz uprzywilejowanych gości. Przyjmujecie chłodną bezstronną pozycję, rzucacie pięknymi hasłami w duchu porozumienia ponad podziałami, bo tak zawsze dyscyplinowaliście walczące i wykluczonych. Nie ma porozumienia między skrzywdzonymi i krzywdzącymi. Powołujecie się wzniośle na prawa i korzystacie z tego, że nie są egzekwowane, by utrzymać swoją środowiskową i klasową pozycję oraz związaną z nią bezkarność. Wspieracie anonimowe posty o przemocy, ale gdy pojawiają się nazwiska konkretnych osób, gdy pojawia się realne zagrożenie dla molestujących i możliwość zmiany, przywołujecie swój autorytet, byle tylko ją zablokować. Jesteście papierowymi feministami.

Chcieliście solidarności kobiet, to macie solidarność kobiet. My się nie cofniemy.


[Poparcie dla listu otwartego (link) osób solidaryzujących się z kobietami ujawniającymi przemoc wciąż można zgłaszać pod adresem trzymamystronekobiet@gmail.com. Podpisało się już pod nim ponad 600 osób.]

design & theme: www.bazingadesigns.com