„Nic o nas bez nas” – pierwszy w Polsce zjazd kobiet z niepełnosprawnościami już w ten weekend
Katarzyna Bierzanowska, Magdalena Kocejko, Magda Szarota – członkinie kolektywu „Artykuł 6”
W sobotę 21 września pod hasłem „Nic o nas bez nas” odbędzie się w Warszawie I Zjazd Kobiet z Niepełnosprawnościami i ich sojuszniczek/ków. Zjazd organizowany jest przez kolektyw Artykuł 6 – nieformalną grupę kobiet z niepełnosprawnościami i ich sojuszniczek/ków.
Kobiety z niepełnosprawnościami jak potwierdzają badania należą do jednej z najbardziej dyskryminowanych grup społecznych w Polsce. Ich problemy rzadko doczekują się jakiejkolwiek reakcji ze strony państwa, a sporadyczne systemowe rozwiązania z zasady nie są konsultowane z tym środowiskiem. Sprawy dziewczyn i kobiet z niepełnosprawnościami często pozostają również na marginesie zainteresowań socjologów/żek czy polityków/czek społecznych. Przełom w istniejącym dotychczas status quo nastąpił równo rok temu. We wrześniu 2018 r. szczególnie trudną sytuację tej grupy zauważył ONZ i nadał tej sprawie znaczenie priorytetowe. Wezwał Polskę do podjęcia natychmiastowych działań mających na celu ochronę dziewcząt i kobiet z niepełnosprawnościami przed dyskryminacją i przemocą, a także zapewnienie możliwości korzystania z pełni praw. To, że ONZ w ogóle zauważył sytuację kobiet z niepełnosprawnościami to jednak nie przypadek, tylko efekt pracy oraz współpracy wielu kobiet z niepełnosprawnościami- liderek środowiska, a także ich sojuszniczek/ów. Część z nich współtworzy kolektyw Artykuł 6- nieformalną grupę, która działa na rzecz praw kobiet z niepełnosprawnościami. To właśnie Artykuł 6 organizuje I Zjazd Kobiet z Niepełnosprawnościami, który odbędzie się w najbliższą sobotę w Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich.
O czym będziemy rozmawiać?
Zjazd jest pretekstem i kontekstem do spotkania (się) kobiet z niepełnosprawnościami i ich sojuszniczek/ów, które działają lub chcą zacząć działać na rzecz kobiet z niepełnosprawnościami oraz praw człowieka. W szczególności zastanowimy się wspólnie nad kolejnymi krokami zmierzającymi do wprowadzenia w życie zaleceń Komitetu ONZ ds. Praw Osób z Niepełnosprawnościami. Formuła zjazdu, łącząc zasady ruchu osób z niepełnosprawnościami z feministycznym podejściem do aktywizmu, stawia na podmiotowość, sprawczość, siostrzeństwo oraz… dostępność dla wszystkich osób uczestniczących w tym historyczno-herstorycznym spotkaniu. Dlatego w programie zjazdu czas zarezerwowany został na szerokie spektrum tematów i perspektyw („prywatne jest polityczne”, siostrzeństwo, aktywizm, rzecznictwo, prawa człowieka) i różnorodne formy pracy nad nimi (hydepark, warsztaty, burza mózgów). Dołożone zostały również starania, by mogły w nim aktywnie wziąć udział kobiety z różnymi niepełnosprawnościami (dostępna sala, tłumaczenia na PJM, wsparcie wolontariackie).
Dlaczego to ważne wydarzenie?
Działania związane z prawami i potrzebami osób z niepełnosprawnościami w Polsce opierają się na dwóch filarach – organizacjach działających na ich rzecz (prowadzonych przez osoby pełnosprawne, rodziców osób z niepełnosprawnościami) oraz organizacjach osób z niepełnosprawnościami. Organizacje na rzecz kobiet z niepełnosprawnościami działały, ale były i są w mniejszości na mapie polskiego trzeciego sektora. Na poziomie systemowym i w głównym nurcie aktywistycznym przez długi czas nie było ani miejsca, ani pomysłu na to, żeby zwrócić uwagę na konkretne grupy pośród osób z niepełnosprawnościami. Oddzielnie mówiło się jedynie o dzieciach, które żyją z niepełnosprawnością. Wspomniana już we wstępie Konwencja ONZ o prawach osób z niepełnosprawnościami, ratyfikowana w Polsce w 2012 roku, bardzo jasno wyszczególnia jeszcze jedną grupę – dziewczyny i kobiety z niepełnosprawnościami, narażonych na wykluczenie i nierówne traktowanie z powodu dwóch cech: stopnia sprawności i płci. Niewiele zmieniało się jednak w rzeczywistości – brak przepisów, pomijanie czy niezrozumienie tematu – także przez środowisko feministyczne i środowisko osób z niepełnosprawnościami, nieświadomość konkretnych problemów – np. dostępność infolinii pomocowej dla Głuchej kobiety, która doświadcza przemocy, dostępność gabinetów ginekologicznych dla kobiety, która porusza się na wózku.
Organizacja pierwszego zjazdu kobiet z niepełnosprawnościami jest możliwa dzięki wsparciu Funduszu Feministycznego. To jest bezprecedensowy przykład współpracy środowiska feministycznego ze środowiskiem kobiet z niepełnosprawnościami, który powinien być traktowany jako dobra praktyka na teraźniejszość i przyszłość. Ponadto, jego organizacja pokazuje, że sieć sojuszniczek i sojuszników tej grupy kobiet coraz aktywniej angażuje się w sprawę – wspólną sprawę. To bez wątpienia przełomowe wydarzenie na polskiej mapie i feministycznej, i tej związanej z prawami osób z niepełnosprawnościami, a nawet szerzej- na mapie sektora polskich organizacji i ruchów społecznych w ogóle. Mamy nadzieję, że Zjazd będzie impulsem nie tylko do dalszych działań kolektywu czy innych aktywistek i aktywistów, ale że będzie również impulsem dla decydentów do podjęcia działań zapewniających kobietom i dziewczynom z niepełnosprawnościami możliwość korzystania z pełni praw.
Kim jesteśmy?
„Artykuł 6.” to nieformalna grupa założona i prowadzona przez aktywistki, działaczki, naukowczynie, artystki i liderki, którym zależy na wzmacnianiu oraz włączaniu w życie społeczne kobiet o różnym stopniu sprawności oraz wdrażaniu w Polsce ich praw. Nazwa nawiązuje do artykułu 6. Konwencji ONZ o Prawach Osób z Niepełnosprawnościami, który wprost mówi o zakazie dyskryminacji i zapewnieniu równego dostępu do wszelkich usług dla dziewczyn i kobiet z niepełnosprawnościami. Prawa kobiet z niepełnosprawnościami to prawa człowieka.
Kontakt na FB: facebook.com/artykul6
TT: @artykul6