Crowdfunding: Feministyczne inwestycje?
Finansowanie projektów przez społeczność, czyli crowdfunding to nie przelewki. Platformy Indiegogo i Kickstarter – dzięki tej ostatniej w 2012 roku ponad dwa miliony ludzi przeznaczyło ponad 300 mln USD na crowdfunding – zdobywają popularność na całym świecie. Na początku listopada 2013 r. Amerykańska Komisja Papierów Wartościowych i Giełd przedstawiła ponad 500 stron przepisów regulujących crowdfunding. Przyszedł czas zapytać, czy crowdfunding może być feministyczną formą finansowania oraz czy środki z publicznego rynku kapitałowego typu crowdfunding mogą wspierać kobiety i promować równość płci.
Platformy umożliwiające crowdfunding
Gender w liczbach: Według informacji z magazynu Forbes (z października 2013 r.) 42% udanych kampanii na platformie Indiegogo było prowadzonych przy kobiety. Dodatkowo to właśnie kobiety otrzymały więcej wpłat i zebrały więcej pieniędzy w przeliczeniu na jedną kampanię niż mężczyźni. W artykule naukowym „Swept away by the crowd?” (dosłownie: zmieceni przez tłum) Ethan Mollick z Wharton School porównał niedawno crowdfunding na platformie Kickstarter do finansowania typu venture capital, zaznaczając, że crowdfunding to więcej projektów autorstwa kobiet niż projektów mężczyzn lub – mieszanych.
Gender w internecie: Kobiety świetnie radzą sobie z mediami społecznościowymi. Popularyzując swoje projekty przy użyciu obrazów, filmów i osobistych historii, potrafią skutecznie wykorzystywać Facebooka, Twittera i LinkedIn do zbierania funduszy.
Opieka a ekonomia: Przykłady crowdfundingu w Holandii pokazują, że środki zainwestowane w ten sposób wspierają ekonomię opieki [ang. care economy]. Panele słoneczne, które dla ekologicznej obory kosztują 250 euro, zapewniają zwrot w wysokości 3% w skali roku. Oszczędza też klient(ka)-inwestor(ka), który/a może kupić produkty bezpośrednio od właścicieli/ek ekologicznego gospodarstwa o 30% taniej niż w sklepach z organiczną żywnością. W sumie roczny zwrot z inwestycji wynosi więc 33%. Biorąc pod uwagę idee ekonomii opieki, dodatkową korzyścią jest zbliżenie konsumentów i konsumentek do procesu produkcji żywności: mamy okazję pogłaskać krowę podczas odbioru produktów, poznać okolicę, służąc pomocą przy zbieraniu siana lub obcinaniu gałęzi, czy wreszcie – wziąć udział w wiosennej imprezie, kiedy to tańczące krowy wyprowadzane są z obory na pola. Kolejną zaletą z punktu widzenia ekonomii opieki jest niskie ryzyko inwestycji. Konsumenci i konsumentki tworzą grupę, która może pomóc przy zarządzaniu lub stanowić nieodpłatną siłę roboczą, w przypadku gdy gospodarstwo będzie w potrzebie. Rolnicy i rolniczki odwdzięczają się produktami, co pozwala im zaoszczędzić, gwarantuje sprzedaż na odpowiednim poziomie i obniża koszy produkcji. Wygląda więc na to, że projekty typu crowdfunding są z definicji bardzo bezpieczne.
Czy crowdfunding to idealna platforma do realizacji feministycznych celów? Na pewno ma spory potencjał – większy niż inne, bardziej konwencjonalne sposoby zbierania funduszy. Crowdfunding służy potrzebom kobiet, opiera się na ich społecznej energii, a zarazem wzmacnia ekonomię opieki, co dobrze odbija się na całej gospodarce.
2.12.2013, Irene van Staveren. Autorka jest profesorką na Wydziale Nauk Społecznych Uniwersytetu Erazma w Rotterdamie oraz dyrektorką internetowej bazy danych poświęconej Wskaźnikom Rozwoju Społecznego (ang. Indices of Social Development), do których należy Indeks Równości Płci (ang. Gender Equality Index).Należy do grupy doradców w zakresie rozwoju społecznego przy Holenderskim rządzie. Ponadto jest członkinią think tanku Sustainable Finance Lab, który opowiada się za zmianami w gospodarce rzecz zrównoważonej i odpowiedzialnej polityki finansowej. Irene van Stavren jest również wiceprzewodniczącą stowarzyszenia The International Association for Feminist Economics. Obecnie pracuje nad podręcznikiem do ekonomii dla studentów i studentek z całego świata.
* Więcej informacji: Irene van Staveren, „Caring Finance Practices”, w: Journal of Economic Issues 47 (2), 2013, str. 419-425.
Tłumaczenie: Robert Kielawski
