Ciche niewolnice: Historie handlu ludźmi w Indiach

4862d8ca0092798d0a_ijm6iifc7Skrajne ubóstwo, brak edukacji i bezrobocie sprawiają, że w Indiach dziewczęta są sprzedawane z terenów wiejskich do wielkich miast. (Michael Douglas Bramwell)

Na sześciołóżkowym oddziale kobiecym w szpitalu Safdarjung w Nowym Delhi leży słaba 15-letnia dziewczyna. Jej twarz i głowa są obandażowane tak, że widać jedynie podbite sinoczarne oko i spuchnięte usta. Ślady po oparzeniach i strupy znajdują się na całym jej ciele, a zniekształcone ucho wygląda jak przyczepiony do twarzy kawałek zmasakrowanego mięsa. Otacza ją dziwny odór. Pielęgniarka, która przychodzi sprawdzić jej stan, wyjaśnia jego pochodzenie: rana na głowie dziewczyny gnije i wypełniła się larwami.

Dziewczyna próbuje mówić. Słychać jej stłumiony głos: „Moja pracodawczyni biła mnie każdego dnia miotłą i stołkiem. Wiele razy kładła gorącą patelnię na moim ciele i parzyła mi skórę. Skóra na mojej czaszce zaczęła schodzić, bo ciągle parzyła to samo miejsce”.

Przerażająca brutalność, jakiej ofiarą padła ta nastolatka, nie jest odizolowanym przypadkiem. Tysiące dziewcząt przemyca się co roku z odległych wiosek do dużych miast, gdzie są sprzedawane jako służące. Wiele z nich pada ofiarą przemocy i gwałtów.

Skrajne ubóstwo, brak edukacji, bezrobocie i nieskuteczne wprowadzanie państwowego systemu płac minimalnych na wiejskich obszarach Indii sprawiają, że handel dziewczętami się rozwija. W 2013 roku Global Slavery Index, wskaźnik poziomu niewolnictwa na świecie opracowywany przez australijską Walk Free Foundation, organizację działająca na rzecz walki ze współczesnym niewolnictwem, pokazał, że połowa „współczesnych niewolnic/ków”, których na świecie jest 30 milionów, pochodzi z Indii.

Jak to możliwe, że takie niewolnictwo istnieje, i to w XXI wieku? W 2013 roku przez kilka miesięcy podróżowałam z ekipą filmową i przeprowadzałam wywiady dotyczące handlu dziewczętami w Indiach. Poniższe opisy oparte są na tym, czego się dowiedziałam.

Sprzedaż ludzi

W zachodniej części stolicy Indii, Nowego Delhi, w okolicy nazywanej Shakurpur Basti działa ponad 5 tysięcy agencji pomagających w znalezieniu służących. Przez lata agencje te rozwijały się dzięki handlowi nieletnimi dziewczętami i sprzedaży ich do miast jako niewolnic domowych. Aby obnażyć ich działalność i proceder, w którym brały udział, czekaliśmy całymi dniami z ukrytą kamerą, udając rodzinę zainteresowaną zatrudnieniem dziewczyny.

To, czego się dowiedzieliśmy, było szokujące.

Agencje nawiązują kontakty z mieszkańcami odległych wiosek, głównie ze wschodnich Indii. Ludzie ci, jako „miejscowi przedstawiciele”, zajmują się pierwszym etapem handlu. Znajdują oni nieletnie dziewczęta ze skrajnie ubogich rodzin i zachęcają je do wyjazdu do miasta, obiecując dobrą pracę. Kiedy dziewczęta przyjeżdżają do miasta, sprzedają je agencji za około 120 dolarów. Następnie agencja sprzedaje dziewczynę rodzinie w charakterze pracownicy, licząc sobie za nią od 600 do 700 dolarów.

Dziewczęta zmuszane są do pracy przez 14-16 godzin dziennie i wypełniają wszystkie obowiązki domowe, od gotowania i sprzątania po opiekę nad dziećmi. Nie otrzymują niemal żadnej zapłaty. Ich miesięczna pensja często jest wypłacana agencjom, a nie im samym.

Większość dziewcząt zostaje na zawsze uwięziona w tym błędnym kole. Są nieświadome, często niepiśmienne, nie znają swoich praw i nie mają pojęcia, jak wrócić do domu. Handlarze i agencje wykorzystują ich bezbronność i przez lata przenoszą je z jednej rodziny do drugiej. Wiele z nich pada ofiarą wykorzystywania seksualnego.


Kizoa slideshow: India slideshowSlideshow

Trzy dziewczęta

16-letnia Manju opowiedziała mi, jak przewieziono ją do Delhi, kiedy miała zaledwie 12 lat.

Rodzice Manju – robotnicy z piątką dzieci – zgodzili się wysłać nastolatkę do miasta po tym, jak miejscowy przedstawiciel agencji powiedział im, że dziewczyna może dostać tam dobrą pracę. Manju mówi, że zamiast tego chciano ją sprzedać znacznie starszemu mężczyźnie.

Transakcja – opiewająca na kwotę 50 tysięcy rupii (800 dolarów) – nie doszła do skutku, bo przedstawiciel agencji domagał się więcej pieniędzy. Tej nocy zgwałcił Manju, bo był zły, że wydał pieniądze na podróż. Przeklinał ją i obwiniał o to, że nie udało mu się jej sprzedać.

Następnego ranka sprzedał ją jako służącą za około 35 tysięcy rupii (560 dolarów) rodzinie z Nowego Delhi. Po 11 miesiącach poprosiła go o odesłanie jej do domu. Zamknął ją w biurze i znów zgwałcił.

Niemal półtora roku później Manju została uratowana przez organizację pozarządową z Nowego Delhi – Bachpan Bachao Andolan (Save the Childhood Movement). Obecnie prowadzi sądową walkę o skazanie przedstawiciela agencji za gwałt i handel ludźmi.

21-letnia Vinita straciła resztki nadziei na to, że kiedykolwiek jeszcze zobaczy swoją rodzinę. Zabrana z plantacji herbaty w północnowschodnich Indiach, została sprzedana 50-letniemu mężczyźnie jako narzeczona za około 70 tysięcy rupii (1200 dolarów). Kiedy ekipa ratunkowa, składająca się z pracowników organizacji pozarządowych i policjantów, odnalazła ją po niemal roku spędzonym w niewoli, dziewczyna wybuchła płaczem. Obejmując mocno siostrę, Vinita powiedziała, że każda próba ucieczki kończyła się niepowodzeniem, a za karę bezlitośnie ją bito.

16-letnia Mausami była w trzecim miesiącu ciąży, kiedy uratowano ją z domu jej brutalnego pracodawcy. Była molestowana seksualnie i nie mogła mieć z nikim kontaktu. Powiedziała, że jej zapłatą za pracę przez 14-16 godzin dziennie była jedynie przemoc.

Rok później, będąc już w domu ze swoją rodziną w wiosce Lakhimpur w Assamie, Mausami powiedziała, że straciła wolę życia. Powiedziała, że właściwie nie wychodzi z domu, bo obawia się, co ludzie o niej powiedzą. Ukrywając twarz za zasłoną, przyznała: „Czuję się bardzo samotna i chcę się zabić. To chyba jedyny sposób na wyrwanie się z tej udręki”.

Dla tych dziewcząt dojście do siebie po przeżytym cierpieniu i okropnych doświadczeniach jest niezmiernie trudne. Kiedy wracają do swoich wiosek, cierpią z powodu ostracyzmu i milczącego odrzucenia. Bhuwan Ribhu, prawnik z Delhi, który pomógł uratować wiele dziewcząt, mówi, że pomimo tego, że są one ratowane – z wielkim trudem i po walce na drodze sądowej, w obliczu braku polityki rządu, która chroniłaby ich podstawowe prawa – dziewczęta stoją przed niebezpieczeństwem powtórnej wiktymizacji.

Właśnie na tym etapie niezmiernie potrzebne są skuteczne ośrodki pomocy psychologicznej. To podstawowa sprawa, niezbędna, aby dziewczęta mogły z godnością i siłą wrócić do życia. Niestety, jest ich niewiele.

Brak rozpoznania problemu, brak postępu

Raport  z 2013 roku, przygotowany przez genewską Międzynarodową Organizację Pracy (International Labour Organization), pokazał, że liczba służących w Indiach wynosi od 2,5 do 90 milionów. Pomimo tego, że jest to największa siła robocza w kraju, ludzie ci nie są dostrzegani i chronieni przez prawo.

Ministerstwo Pracy i Zatrudnienia opracowało krajowy program, który ciągle czeka na akceptację rządu. Projekt obejmujący rekomendacje Krajowej Rady Doradczej – organu doradczego utworzonego, by doradzał ministrowi – zapewnia służącym określone godziny pracy i odpoczynku, płatny urlop i urlop zdrowotny, pomoc dla matek i, co najważniejsze, określa płacę minimalną zgodnie z Ustawą o Płacy Minimalnej z 1948 roku.

Na razie jednak nie ma programu, który zapewnia tym ludziom płacę minimalną, ubezpieczenie zdrowotne, emeryturę, czy urlop. Dopóki prawo nie zajmie się służącymi, pozostaną oni łatwym celem, który będzie często wykorzystywany.

Jednak jest jeszcze nadzieja. 15-latka, którą spotkałam w szpitalu Safdarjung w Nowym Delhi, wróciła do leżącego na wschodzie kraju Jharkhandu i uczy się we wspomaganej przez państwo szkole z internatem, prowadzącej rehabilitację. Zapomnienie o cierpieniu i przemocy nie będzie dla niej łatwe, ale z pomocą psychologa powoli dochodzi do siebie i zaczyna marzyć o lepszej przyszłości.

Priyali Sur, 30 grudnia 2013

* Imiona wszystkich dziewcząt zostały zmienione, by chronić ich tożsamość.

Tłumaczenie: Katarzyna Płecha

design & theme: www.bazingadesigns.com